Rust in je zenuwstelsel
De polyvagaaltheorie als kompas in het leven
Soms zegt je lichaam iets wat woorden niet kunnen. Je voelt spanning, onrust of juist niets meer. Misschien slaap je slecht, zit je adem hoog of merk je dat je steeds “aan” staat. Je lichaam praat met je, de hele dag door.
De polyvagaaltheorie helpt begrijpen wat er dan gebeurt. Ze laat zien hoe je zenuwstelsel reageert op stress, verbinding en veiligheid. En waarom het soms zo moeilijk is om te ontspannen, ook al wil je dat nog zo graag. Herkenbaar?
In mijn begeleiding werk ik met deze kennis, om rust, vertrouwen en balans terug te brengen in jouw lichaam. Of je nu door een verlies gaat, te veel spanning voelt of gewoon even niet meer weet hoe verder.
Wat je lichaam doet als het te veel is
Je zenuwstelsel is als een fijngevoelig netwerk dat voortdurend afstemt op wat er gebeurt in en om je heen. Bij stress, verdriet of ingrijpende ervaringen schiet het in overleving: vechten, vluchten of bevriezen. Je lichaam probeert je te beschermen en dat doet het vaak zó goed dat je niet meer echt kunt voelen. Dan voelt je lichaam niet meer veilig, ook al is dat het wél.
Toch heeft datzelfde lichaam ook een andere kant: het weet hoe het moet ontspannen, verbinden en herstellen. Het heeft alleen veiligheid nodig om dat weer toe te laten.
De drie standen van je zenuwstelsel
🟢 Groen – veilig & verbonden
Je voelt je kalm, aanwezig en verbonden met jezelf en de wereld om je heen.
Je adem is rustig.
* Zoals wanneer iemand met aandacht naar je luistert of een zachte hand op je schouder legt.
🟡 Oranje – alert & gespannen
Je voelt spanning, onrust of of een drang om weg te gaan.
Je adem versnelt, je lichaam staat klaar om te vluchten of te vechten.
* Zoals wanneer je wordt herinnerd aan iets pijnlijks of te veel moet dragen.
🔴 Rood – afgesloten & verdoofd
Je trekt je terug of voelt weinig. Je bevriest of doet alsof alles goed gaat.
* Zoals wanneer verdriet of stress te groot is om te dragen.
We bewegen voortdurend tussen deze drie standen. Als dat soepel gaat, voel je veerkracht.
Maar als je vastzit in spanning of afsluiting, wordt het moeilijk om écht te ontspannen of te verbinden.
In begeleiding kijken we samen waar jij nu zit, zonder oordeel, zonder haast. Je lichaam weet de weg terug naar rust.
Hoe ik werk
In mijn sessies werk ik met aanraking, adem, gesprek en aandacht. Door samen stil te staan bij wat je lichaam vertelt, ontstaat ruimte voor herstel. We werken in jouw tempo zodat het zich weer kan openen voor rust, verbinding en levensgeluk.
Met kleine, veilige ervaringen leer je je zenuwstelsel opnieuw in de groene stand komen:
“Ik mag ontspannen. Ik mag voelen. Ik ben veilig.”
Of je nu rouwt, uitgeput bent of gewoon even het contact met jezelf kwijt bent, het gaat niet om presteren, maar om thuiskomen in je lijf.
Deze manier van werken is helpend bij:
- Rouw en verlies; bijvoorbeeld na het overlijden van een dierbare, een scheiding, ontslag of het wegvallen van gezondheid of toekomstperspectief.
- Langdurige stress of overbelasting; als je lichaam ‘aan’ blijft staan, je slecht slaapt of merkt dat je maar moeilijk kunt ontspannen.
- Gevoelens van leegte of spanning; wanneer het lijkt alsof je op de automatische piloot leeft of de verbinding met jezelf kwijt bent.
- Moeite met voelen of grenzen aangeven; als je vooral ‘doet wat moet’ en pas later merkt dat het te veel was.
- Een verlangen naar meer rust en verbinding; naar thuiskomen in jezelf, meer ademruimte, zachtheid en vertrouwen in het leven.
Je lichaam weet de weg
De nervus vagus — een belangrijke zenuw die van je hoofd naar je buik loopt — helpt je lichaam schakelen tussen spanning en ontspanning. Als hij veiligheid voelt, daalt je hartslag, ontspant je ademhaling en voel je weer verbinding. Hij reageert op aanraking, stemgeluid, ademhaling en omgeving.
Daarom is het helend om je lichaam nieuwe ervaringen te laten voelen, ervaringen die rust brengen, in plaats van spanning. Het is geen trucje. Je hoeft alleen maar aanwezig te zijn met wat er is. Je lichaam weet de weg
Voel je welkom
Of je nu komt met rouw, stress of met een vol hoofd, we beginnen waar jij bent.
Mensen breken niet omdat ze zwak zijn, maar omdat ze veel te lang sterk waren.
Boeddha