Het einde van het jaar nadert, korte dagen, lange avonden. Voor velen staat dit in het teken van gezelligheid en samenzijn. Heb je te maken hebben met verlies, dan kunnen deze dagen en avonden lang duren en zwaarder aanvoelen, omdat het gemis dan sterker wordt gevoeld. In dit artikel sta ik graag stil bij het belang van troost bij verlies, hoe troost je jezelf en hoe bied je steun aan anderen?
Als we aan verlies denken, dan denken we al snel aan het verlies van een dierbare, maar verlies is veel meer dan dat. Het is bijvoorbeeld ook het stuklopen van een relatie, het verlies van een baan, ongewilde kinderloosheid, levend verlies bij een vader met dementie, verlies van gezondheid bij een burn-out of als je ongeneeslijk ziek bent. En het is vaak een opeenstapeling van verliezn. Verlies is een levensveranderende gebeurtenis, waarbij je allerlei emoties kunt voelen. Het is heel normaal als je je afwisselend verdrietig, boos, angstig, schuldig of zelfs opgelucht voelt. Die gevoelens mogen er allemaal zijn, het heeft tijd nodig om het te verweven in je leven.
Troost voor jezelf
Allereerst: Er is geen goed of fout. De één wil graag alleen zijn en de ander niet. De één doet liever iets actiefs en de ander vertraagt. Doe vooral wat past bij jou; sporten, schrijven, huilen, muziek luisteren, kleuren, bidden, koken, enz.
Hieronder geef ik een aantal suggesties hoe je troost geeft aan jezelf, waarbij het belangrijk is om te doen wat past bij jou.
- Erken je gevoelens: Praat met anderen waarbij je je veilig voelt over je gevoelens. Sta op verschillende momenten van de dag eens stil bij je emoties en de gevoelens in je lijf. Je hoeft er niets aan te veranderen, maar het belangrijkste is dat je contact maakt met je emoties en je lijf. Leer het herkennen en schrijf het eventueel op voor jezelf als je dat fijn vindt.
- Zorg voor jezelf: Eet gezonde maaltijden, beweeg regelmatig, slaap voldoende en wees zacht voor jezelf. En soms is dat dan een dutje overdag.
- Zoek steun: Vraag aan iemand die bij je op bezoek komt om naar je verhaal te luisteren. Geef aan dat je geen advies wilt, maar dat ze alleen maar hoeven te luisteren. Of ga samen iets doen wat afleiding geeft, naar de bioscoop, een kopje koffiedrinken, een wandeling maken.
- Neem de geboden hulp aan: Mensen in je omgeving willen graag een handje helpen zoals boodschappen doen, je eten brengen, je tuin doen. Je doet jezelf en de ander er een groot plezier mee.
- Koester je herinneringen: Deel je herinneringen met anderen of vraag anderen om hun herinneringen met jou te delen in de vorm van een gesprek of op papier, zodat je het nog eens kunt teruglezen. Maak er eventueel een herinneringsboek van.
- Zoek professionele hulp: Als je het moeilijk vindt om mensen in je directe omgeving te belasten denk er dan eens over om professionele hulp in te schakelen. Het kan helpend zijn om je verhaal ongecensureerd te delen met een rouwbegeleider, zij bieden een veilige bedding en luisteren zonder oordeel.
Steun en troost bieden aan anderen
Als iemand in je omgeving met verlies te maken heeft, wil je hem of haar graag steunen. Maar hoe doe je dat op een goede manier?
- Luister actief: Geef degene waar je op bezoek komt alle ruimte om zijn of haar verhaal te vertellen zonder te onderbreken, te oordelen of jouw kant van het verhaal te willen vertellen.
- Geef nabijheid: Laat zien dat je er bent voor de ander. Je kunt niet volledig begrijpen wat de ander doormaakt, maar je kunt wel naast iemand zitten en een knuffel geven of een hand vast houden. Uiteraard alleen als de ander daar prijs op stelt. Als je niet weet wat te zeggen, dan is de zin “Ik weet niet wat ik moet zeggen” misschien wel precies de juiste zin.
- Stuur een kaartje of een appje: Voor jou een kleine moeite, maar voor de ontvanger is een kaartje of een appje vaak van grote waarde. Misschien wel het enige teken van leven op hun dag. Verwacht niet altijd meteen een berichtje terug, sommigen hebben daar meer tijd voor nodig. Geef ze die tijd.
- Neem iemand mee een avondje uit: Ga samen een hapje eten, naar de bioscoop of iets anders wat jullie leuk vinden om samen te doen.
- Geef praktische hulp: Vraag of je iets voor de ander kunt doen, bijvoorbeeld boodschappen doen, een maaltijd koken, de was doen of net die ene struik in de tuin snoeien.
- Respecteer de behoefte aan ruimte: Niet iedereen heeft behoefte aan veel aandacht. Dring je niet op, maar vraag de ander altijd om toestemming.
Troost vinden rondom de feestdagen
In de tijd rond de feestdagen kijk je vaak terug, je reflecteert, je haalt samen herinneringen op en daarmee is het gemis vaak extra aanwezig.
- Verbind met anderen: Nodigt iemand je uit om te komen eten, maar wil je nog een slag om de arm houden, spreek dan jullie verwachtingen uit naar elkaar. Als je aangeeft dat je nog bedenktijd nodig hebt geeft het je ruimte om ook (op het laatste moment) nog nee te kunnen zeggen.
- Wees lief voor jezelf: Gun jezelf de ruimte om verdrietig te zijn en het te delen met anderen. Anderen vinden het soms lastig zich een houding te geven, weten niet wat te doen of te zeggen. Als jij erover vertelt weten anderen wat er zich bij jou in je hoofd afspeelt en ontstaat er vanzelf een gesprek.
- Doe iets leuks voor jezelf: Plan activiteiten die je energie geven, maar vooral iets waar jij blij van wordt en dat kan iets heel kleins zijn. Maak een dansje in de huiskamer, koop die lekkere thee voor jezelf of ga een dagje naar de sauna.
- Deel herinneringen met elkaar: Zoek een groepje mensen bij elkaar waarbij je je op je gemak voelt en haal herinneringen met elkaar op. Vertel ze aan elkaar en blader door de (digitale) fotoboeken.
Door empathie en respect voor elkaar te hebben, kunnen we elkaar helpen en ons met elkaar verbinden.
Voel je je overweldigd door verlies? Mijn begeleiding biedt je de steun die je nodig hebt. Bel me, ik luister, wat je verhaal ook is.
Om je een indruk te geven van de ervaringen van een aantal mensen die een traject bij mij heeft gevolgd lees dan de reviews of luister naar mijn podcast.
Lees ook mijn vorige blogs:
Wat is traumasensitieve coaching?
De rouwcoach: gids bij verlies en andere levensveranderingen